"Biedny naród, głupi lud co chce karmić kleszy wrzód" Co zawdzięczamy KrK ?

                                                              Jak wygląda sytuacja KrK w Polsce ?


   20.12.2007
 
Mapa religijności Polaków

   Monitoring poziomu aktywności religijnej (dominicantes i communicantes), prowadzony przez Instytut Statystyki Kościoła Katolickiego SAC  nieprzerwanie od 1980 r. we wszystkich diecezjach w Polsce na poziomie parafii, to przedsięwzięcie badawcze unikatowe w skali światowej.
Dane uzyskane z monitoringu stanowią cenne źródło informacji o życiu religijnym w diecezji.
Wiary nie da się zważyć ani zmierzyć.
Jest rzeczywistością transcendentną, nie poddającą się badaniom empirycznym. Socjologowie religii starają się natomiast zgłębiać zjawiska z obszaru religijności. Chodzi przede wszystkim o postawy, poglądy, przekonania, a także zachowania ludzi w sferze praktyk i wierzeń religijnych.
Na podstawie uzyskanej wiedzy można wnioskować o miejscu wiary w świadomości człowieka i społeczeństwa. Badania przeprowadzone na reprezentatywnych próbach umożliwiają socjologom ukazanie społecznego wymiaru wiary, który analizowany jest w aspektach demograficznym, ekonomicznym, kulturowym i przestrzennym, charakterystycznych dla badanej zbiorowości.

Zmiana modelu religijności

Na podstawie ogólnopolskich badań religijności, prowadzonych przez OSS Opinia Instytutu Statystyki Kościoła Katolickiego SAC w roku 1989, 1991 i 2002, zauważono, że dość zasadniczo zmienia się stosunek Polaków do wiary.
Prawie dwukrotnie wzrosła liczba osób deklarujących głęboką wiarę (10% w 1991 r.,19,8% w 2002 r.).
Świadczy to o zmieniającym się modelu religijności. Tezę tę potwierdza rosnący wskaźnik communicantes (od 8,7% w 1980 r. do 17,5% w roku 2002). Opisując polską religijność, trzeba jednak wziąć pod uwagę również zróżnicowanie zjawisk religijnych w diecezjach. I tak ogólnopolskie dane o osobach głęboko wierzących w 2002 r. (19,8%) są o połowę niższe dla diecezji tarnowskiej (38% osób głęboko wierzących) i o połowę wyższe dla diecezji sandomierskiej (10,1%) czy włocławskiej (11,6%).

O zmieniającym się modelu religijności i wskazaniu diecezji tarnowskiej jako tej o pogłębionej religijności świadczą również autodeklaracje wiary w Boga. W 1991 r. w badaniach ogólnopolskich odsetek wierzących w Boga wynosił 84%, w roku 1998 - 95%. W badaniach diecezjalnych najwyższy wskaźnik miała diecezja tarnowska (99,7%), najniższy diecezja włocławska (89,7%). O tym, by nie przenosić bezkrytycznie danych ogólnopolskich na poziom diecezji, świadczą badania innych wskaźników, np. wiary w życie po śmierci (tarnowska - 96,1%, włocławska - 65,9%), wiary w zmartwychwstanie Jezusa Chrystusa (tarnowska - 99,3%, szczecińsko-kamieńska - 84,1%) czy wiedzy dotyczącej sakramentów (tarnowska - 87,4%, szczecińsko-kamieńska - 56,8%).

Do wyjaśnienia zjawiska religijności na poziomie diecezji badacze wprowadzili zmienną środowiskową - poziom urbanizacji. Z danych wynika,
że odsetek deklarujących wiarę w Boga jest znacznie wyższy w diecezjach o niższym wskaźniku urbanizacji, tzn. im bardziej uprzemysłowiona diecezja - tym niższy wskaźnik religijności.

Czy można uogólniać i porównywać dane dotyczące wiary i wiedzy religijnej na podstawie dotychczas przeprowadzonych badań w diecezjach? Sami badacze mają pewne wątpliwości. Po pierwsze, zbyt duża jest różnica czasu między pierwszymi a ostatnimi badaniami (1997 r. - diecezja włocławska, 2006 r. - diecezja warszawska). Ważna jest również liczba przeprowadzonych badań. Dla poważniejszych uogólnień dane uzyskane z badań 12 diecezji to trochę za mało (dr Julian Adamczuk, UKSW).

Wierzę, więc praktykuję?

Czy wysoki wskaźnik Polaków deklarujących wiarę przekłada się na systematycznie przez nich wypełniane praktyki religijne? Krótko mówiąc: czy za słowem idą czyny? Czy człowiek wierzący jest człowiekiem religijnym? Badaniom poddane zostały takie praktyki religijne, jak: Msza św. niedzielna, spowiedź (częstsza niż raz w roku), modlitwa codzienna, modlitwa wspólna (rodzinna), zamawianie intencji mszalnych.

W rankingu praktyk religijnych najwyższe wskaźniki uzyskały diecezje ze wschodniej ściany Polski: tarnowska, sandomierska, lubelska, łomżyńska. Najniższe wskaźniki charakteryzują diecezje Polski centralnej: warszawską, łódzką, włocławską. Niskie i średnie wskaźniki uzyskały diecezje: szczecińsko-kamieńska, poznańska, częstochowska i krakowska. Niskie wskaźniki są też w najbardziej zurbanizowanych diecezjach: gdańskiej, szczecińsko-kamieńskiej, łódzkiej, warszawskiej.

Z badań wynika, że realizowany model religijności zawiera wiele niekonsekwencji. Wśród osób deklarujących się jako wierzące i głęboko wierzące 20-60% to osoby, które nie praktykują systematycznie. Na coniedzielną Mszę św. nieregularnie uczęszcza 25-75% osób deklarujących się jako wierzące i głęboko wierzące. Przynajmniej raz w roku przystępuje do spowiedzi 66-95% osób badanych z tej grupy, ale raz na kilka lat, lub wcale, przystępuje 4-28% z nich.

Już tych kilka przykładów pokazuje, że istnieje znaczące zróżnicowanie religijności. Aby mówić zasadnie o tendencjach, badacze sugerują bardziej szczegółowe badania zjawiska praktyk religijnych.


Najważniejsze są: rodzina, dzieci i wiara. A co z moralnością w życiu codziennym?

Czy zmierzamy ku procesom "silnego kanonu etycznego", czy spluralizowanego "rynku światopoglądowego" - okaże się w niedalekiej przyszłości. Obawy, że po wstąpieniu do Unii Europejskiej gwałtownie pogorszą się wskaźniki religijności, nie sprawdziły się. Należy przypuszczać, że jeżeli nie pojawią się niszczące moralność skandale czy afery, to nasza religijność w najbliższym czasie nie ulegnie zmianie (religijność należy do najbardziej stabilnych wartości). W europejskim rankingu moralności (rozróżniania zła i dobra), Polska zajmuje najwyższe miejsce w Europie. Gorzej wypada w rankingu codziennej uczciwości i moralności (ks. prof. Janusz Mariański, KUL).

W badaniach nad religijnością prowadzonych w 12 diecezjach problemy związane z moralnością zostały potraktowane bardzo obszernie. Respondentów pytano o rolę religii w życiu, kierowanie się radami Kościoła i spowiedników w rozstrzyganiu konfliktów moralnych, o wolną miłość, współżycie seksualne przed ślubem, zdradę małżeńską i rozwód, stosowanie środków antykoncepcyjnych i aborcję. W badaniach diecezji cała ściana wschodnia odznacza się wyższymi wskaźnikami aprobaty wartości i norm moralności katolickiej niż diecezje Polski centralnej. Powszechnie aprobowane są Dekalog i wartości prospołeczne. Wśród najważniejszych wartości na pierwszym miejscu znajduje się rodzina (ponad 95% wskazań we wszystkich badanych diecezjach), na drugim dzieci (75,3% - 93,4%), a na trzecim wiara (70,7% - 94,5%). Wysoka ranga wartości rodzinnych warta jest podkreślenia. Wartościom materialnym połowa badanych przyznaje również duże znaczenie. Najmniej cenione są wartości o charakterze politycznym i prestiżowym. Negatywnie oceniana jest aborcja (60% uważa ją za niedopuszczalną). Najbardziej krytyczni są wierni diecezji tarnowskiej (89,5%), łomżyńskiej (85,5%), a najmniej krytyczni - wierni diecezji katowickiej (44,7%) i włocławskiej (35,1%). Największy kryzys dotyka norm związanych z nierozerwalnością małżeństwa (z wyjątkiem diecezji tarnowskiej, sandomierskiej, łomżyńskiej i częstochowskiej, gdzie mniej niż połowa badanych wyraża dezaprobatę rozwodów), z czystością przedmałżeńską (nie akceptuje jej prawie połowa badanych, najwięcej w archidiecezji warszawskiej - 55,4%, najmniej w diecezji tarnowskiej - 14,5%) i z regulacją poczęć (dezaprobatę stosowania środków antykoncepcyjnych wyraziło 56,7% respondentów z diecezji tarnowskiej i 11,9% z diecezji włocławskiej).


Czy ufamy Kościołowi?

W badaniu religijności bardzo ważną zmienną jest jej wspólnotowy charakter. W prawie wszystkich badanych diecezjach respondenci uznawali Kościół jako wspólnotę wiernych (tylko w diecezji szczecińsko-kamieńskiej Kościół postrzegany jest w wymiarze instytucjonalnym), w której osoby duchowne obdarzone są wysokim zaufaniem. (W badaniach przeprowadzonych w 2003 r. przez OBOP zaufanie do Kościoła powróciło do wysokiego poziomu z lat 90. Wyraża je trzy czwarte Polaków). W ogólnopolskich badaniach OSS Opinia ISKK z 1998 i 2002 r., a więc za pontyfikatu Jana Pawła II, Polacy obdarzali osoby duchowne wysokim zaufaniem: papieża - 96%, prymasa - 86%, proboszcza 85%, biskupa diecezji - 77%, wikariusza - 76,9% (2002 r.). W badanych 12 diecezjach, podobnie jak w badaniach ogólnopolskich, najwyższym zaufaniem cieszył się papież (71,2% - 97,5%), zaufanie do pozostałych osób i instytucji kościelnych jest już bardziej zróżnicowane. Zaufanie do prymasa deklaruje 40,9% wiernych diecezji szczecińsko-kamieńskiej, a 84% - diecezji tarnowskiej; do Episkopatu Polski wyraziło zaufanie 36% respondentów w archidiecezji warszawskiej i aż 75,7% w diecezji tarnowskiej. Zaufanie do biskupa zadeklarowało 41,3% badanych w archidiecezji warszawskiej i 79,5% w diecezji tarnowskiej. Księża we wszystkich diecezjach są rzadziej obdarzani wysokim zaufaniem (39,2% badanych w archidiecezji warszawskiej i 63,6% w diecezji tarnowskiej).

Przeprowadzone badania pozwalają wnioskować, że biskupi, proboszczowie i wikariusze są nierówno obdarzani zaufaniem. Jeżeli zaufanie potraktujemy jako wyznacznik autorytetu, to możemy powiedzieć o zróżnicowaniu autorytetu poszczególnych osób duchownych.


Moje miejsce w parafii

Czy identyfikujesz się ze swoją parafią? Czy chodzisz do kościoła parafialnego, składasz ofiary na rzecz parafii, uczestniczysz w jej działalności charytatywnej? Czy należysz do ruchów i wspólnot? O to m.in. zapytano respondentów w 12 diecezjach, badając miejsce Kościoła i parafii w świadomości społecznej. Największą identyfikację z parafią zadeklarowali wierni diecezji łomżyńskiej (96,3%), sandomierskiej (95,7%)
i tarnowskiej (95,5%). Najniższą identyfikację z parafią deklarują wierni diecezji łódzkiej (23,0%), szczecińsko-kamieńskiej (22,2%), poznańskiej (19,7%) i gdańskiej (18,1%). Ten subiektywny związek z parafią wierni przenoszą na inne wartości: praktyki religijne, ofiary pieniężne, postawy społeczne. Największą troskę o swoją parafię ponownie wykazują wierni diecezji łomżyńskiej, tarnowskiej i sandomierskiej, najmniejszą - archidiecezji warszawskiej. Ważny wskaźnik związku z parafią to działalność charytatywna. Ogólnopolskie badania wskazują, że od 1991 r. nastąpił znaczący wzrost parafialnej aktywności charytatywnej - 15% ogółu dorosłych, 30% w 1998 r. i 35% w 2002 r.. Pokazują to również badania w 12 diecezjach, choć wyniki różnicują się w poszczególnych diecezjach, np. w diecezji tarnowskiej jest ona wyższa od ogólnopolskich wskaźników (44,6%), niższy wskaźnik niż w kraju występuje w diecezji łódzkiej (25,7%), sandomierskiej (22,9%), gdańskiej (19,6%), katowickiej
i warszawskiej (18,5%), włocławskiej (17,4%). Porównując wszystkie dane, stwierdzono, że spośród badanych diecezji trzy - tarnowska, łomżyńska i sandomierska mają najwyższe wskaźniki parafialnej identyfikacji i najniższy odsetek osób deklarujących brak związku z parafią.

Dane te mówią, że w naszych diecezjach jest duży kapitał społecznego zaufania, jego zasoby mogą być spożytkowane dla dobra wspólnego,
jeżeli mądrze zostanie zagospodarowany.


Co wiemy o religijności naszej młodzieży?

Pokoleniem JP II, Pokoleniem X, Pokoleniem... nazywają młodzież socjologowie. W badaniach zwraca się uwagę na aspekt wychowawczy, psychologiczny, społeczny, filozoficzny. Jaka młodzież wyłania się z omawianych tu badań? Socjologowie skupili się przede wszystkim na religijności młodzieży. Badaniom poddane zostały następujące aspekty religijności: stosunek do wiary i praktyk religijnych, wiedza religijna, praktyki religijne, związek z parafią i moralność religijna. Z badań wynika, że autodeklaracja wiary nie zawsze pokrywa się z praktykami religijnymi. Młodzież głęboko wierząca i wierząca najliczniejsza jest w diecezji tarnowskiej - 98%, łomżyńskiej - 97% i włocławskiej 90%. Jednocześnie badacze wskazują diecezje, gdzie jest najwyższy procent młodzieży indyferentnej religijnie, obojętnej i niewierzącej (archidiecezja łódzka i gdańska). Młodzież z terenów słabiej zurbanizowanych częściej deklaruje udział w praktykach religijnych (diecezje tarnowska, łomżyńska, włocławska). Najmniej praktykującą młodzież można spotkać w archidiecezji łódzkiej, warszawskiej, szczecińsko-kamieńskiej, w miastach średnich i powyżej 100 tys. mieszkańców. Zebrany materiał w 12 diecezjach wskazuje dość wysoki poziom identyfikacji młodych z wiarą i udział w praktykach religijnych. Jednocześnie zauważalne jest zjawisko, że nie zawsze wysokim wskaźnikom autodeklaracji wiary i praktyk religijnych towarzyszy znajomość prawd wiary. W sferze moralności młodzież stawia sumienie jako główny czynnik w rozstrzyganiu konfliktów moralnych. Zauważa się, że młodzi w ocenie życia rodzinnego i małżeńskiego przez wybór odpowiedzi "dopuszczalne" dają duże przyzwolenie na zachowania nieetyczne. Badania pokazały, że są diecezje, na których terenach religijność młodzieży wymaga zdecydowanych działań naprawczych. Zauważane są też procesy subiektywizacji i prywatyzacji wiary wśród młodego pokolenia. Polskiej młodzieży łatwiej jest manifestować przywiązanie do wiary, niż żyć nią na
co dzień (ks. Antoni Zaremba).


Wysoka religijność tzw. ściany wschodniej
 

Trudno uogólniać wyniki badań przeprowadzonych w 12 diecezjach na całą wspólnotę Kościoła w Polsce. Już dotychczasowe podsumowania pozwalają wnioskować o zróżnicowaniu religijności w poszczególnych diecezjach, o tym, jak ogromny wpływ mają na nią takie zmienne, jak urbanizacja, wykształcenie, płeć, wiek, wielkość miejscowości, region, zaszłości historyczne, a także czas. Przypomnijmy, że między badaniem pierwszej i ostatniej diecezji minęło 10 lat. Dla Polski były to często lata cywilizacyjnych przełomów, które również przekładają się na obraz religijności. Dane o różnicach w religijności potwierdzają też ogólnopolskie badania statystyczne communicantes i dominicantes, prowadzone od wielu lat przez ISKK SAC. Te dwa źródła: badania wykonane metodą wywiadu kwestionariuszowego oraz dane zebrane w corocznych badaniach uczestnictwa w niedzielnej Mszy św. (dominicantes) i przyjmowania Komunii św. (communicantes) pozwalają skonstruować mapę religijności Polski, na której wysokim stopniem religijności wyróżnia się tzw. ściana wschodnia - diecezje tarnowska, łomżyńska, lubelska i sandomierska; diecezje o średnim poziomie religijności to: częstochowska, poznańska, gdańska, katowicka; a obszarami o niższym poziomie religijności są diecezje: włocławska, łódzka, szczecińsko-kamieńska i warszawska. Autorzy badań zaznaczają, że pełny obraz religijności Polaków można prezentować dopiero po przeprowadzeniu badań w pozostałych diecezjach.

                                                                                  * * *

Wskaźnik religijności w diecezjach kościoła katolickiego w Polsce (na podstawie badań OSS OPINIA ISKK 1997-2006)

Ilu jest w Polsce rzymsko-katolików ?
Bardzo trudno jest szacować dokładną liczebność wyznawców, ponieważ KrK zalicza do swoich wyznawców każdego ochrzczonego, co znacząco zawyża tę liczb
ę.
Jak więc jest naprawdę wiemy przecież .Wielu z nas chrzci swoje dzieci nie dlatego, że wierzy w boga Jehowę. Robi to z asekurantyzmu i obawy, że dziecko kiedyś może mieć do nas o to pretensję jeżeli nie zostanie poddane rytualnemu "zmywaniu grzechu pierworodnego".
Do tego presja sąsiadów, rodziny, czy znajomych. I oto mamy prawie 95 % wskaźnik wierzących katolików w Polsce. Podczas gdy prawda jest następująca:
85% ludności uważa się obecnie za katolików
70% bywa chociaż raz w roku w kościele
30% uczęszcza systematycznie do kościoła ( minimum 3 razy w miesiącu)
15% zgadza się ze wszystkim czego naucza kościół.
20% wierzy w nieomylność papieża.
30% wierzy w piekło, ale o dziwo
55% wierzy w życie pozagrobowe.

  Kogo utrzymujemy ?

Około 120 000 darmozjadów w tym:
45 000 katechetów, 32 000 księży diecezjalnych, 5500 księży zakonnych. 25 000 zakonnic, ponad 7000 alumnów
zakonnych i diecezjalnych

Statystyka Kościoła katolickiego 2005
(opracowano na podstawie danych statystycznych udostępnionych przez Ośrodek Statystyki Kościelnej w Watykanie)

 

Wierni i parafie 2005 i 2006 r.

Diecezja

procent
katolików
2005 r.

procent
katolików
2006 r.

 parafie
diecezj.

 parafie
zakonne

parafie
łącznie
2005 r.

parafie
łącznie
2006 r.

 inne ośrodki
duszpasterskie
o stałej obsadzie

Białostocka

 88,5

  85,7

 110

 2

 112

112

 24

Bielsko - Żywiecka

 87,5

88,9

 187

 17

 204

204

 -

Bydgoska

 95,4

95,5

 135

 10

 145

145

 -

Częstochowa

 96,3

96,4

 294

 13

 308

308

 3

Drohiczyńska

 71,2

72,4

 93

 3

 96

96

 92

Elbląska

 95,7

95,7

 140

 17

 157

157

 30

Ełcka

 96,6

96,6

 142

 9

 152

152

 -

Gdańska

 93,4

93,7

 171

 19

 190

190

 -

Gliwicka

 85,9

91,5

 136

 18

 154

154

 -

Gnieźnieńska

 99,2

99,2

 258

 8

 266

266

 -

Kaliska

 98,7

98,7

 262

 17

 279

280

 -

Katowicka

 97,3

97,5

 302

 12

 314

315

 5

Kielecka

 97,2

96,7

 289

 14

 303

302

 2

Koszalińsko - Kołobrzeska

 93,0

92,5

 198

 19

 217

219

 1

Krakowska

 96,9

96,9

 364

 54

 418

428

 16

Legnicka

 92,7

86,9

 211

 24

 235

235

 -

Lubelska

 97,1

97,3

 253

 8

 261

263

 50

Łódzka

 94,8

94,8

 197

 15

 212

212

 -

Łomżyńska

 99,0

99,0

 176

 5

 181

181

 122

Łowicka

 99,7

99,7

 154

 9

 163

163

 -

Opolska

 95,6

95,6

 365

 13

 397

397

 1

Ordynariat Polowy WP

 bd

94,7

 77

 17

 94

94

 -

Pelplińska

 94,0

93,6

 271

 14

 285

285

 -

Płocka

 99,6

99,6

 237

 6

 243

244

 -

Poznańska

 96,0

95,7

 381

 16

 397

399

 1

Przemyska

 92,0

97,1

 355

 28

 383

385

 12

Radomska*

 97,9

99,2

 289

 10

 299

299

 61

Rzeszowska

 97,7

97,2

 215

 12

 227

235

 -

Sandomierska

 97,2

97,2

 228

 9

 237

237

 -

Siedlecka

 98,8

98,4

 232

 11

 243

243

 -

Sosnowiecka

 98,7

98,7

 150

 9

 159

160

 -

Szczecińsko-Kamieńska

 93,9

94,3

 230

 39

 269

269

 -

Świdnicka

 98,8

98,8

 169

 14

 183

185

 1

Tarnowska

 99,5

99,4

 427

 16

 443

446

 5

Toruńska

 94,0

96,4

 183

 9

 192

193

 1

Warmińska

 97,6

97,6

 206

 26

 256

256

 293

Warszawska

 94,2

94,3

 182

 28

 210

210

 7

Warszawsko-Praska

 96,0

96,0

 159

 9

 168

169

 -

Włocławska

 98,9

98,5

 218

 12

 230

230

 136

Wrocławska

 99,0

99,0

 254

 38

 294

296

 2

Zamojsko - Lubaczowska

 97,2

97,2

 175

 4

 179

180

 2

Zielonogórsko - Gorzowska

 92,6

92,6

 239

 22

 261

263

 -

Razem:

 93,7

95,8

 9314

 655

 10016

10057

 867

 

 

 

 

 

 

 

 -

Przemysko - Warszawska

 bd

bd

 72

 12

 84

84

 2

Wrocławsko - Gdańska

 bd

bd

 24

 1

 58

57

 -

Księża, alumni, bracia zakonni, siostry zakonne 2005

 

A jak jest w Europie i na Świecie ?

Szacunkowo oblicza się, że chrześcijaństwo wyznaje ponad 30% ludności świata (około 2 miliardy), w tym:
około 0,9 miliarda to katolicy
590 milionów - protestanci
310 milionów - prawosławni
192 miliony - zielonoświątkowcy różnych nurtów
84 miliony - anglikanie
414 milionów - wyznawcy Kościołów wschodnich - niechalcedońskich, oraz nie zaliczających się do poprzednich.
ponad 12 milionów - mormoni
około 6,5 miliona - świadkowie Jehowy
około 1,5 miliona - żydzi mesjanistyczni

% chrześcijan na Świecie w poszczególnych państwach:

mapa.jpg

  50 wybranych krajów świata w podziale na:
-wierzących
-niewierzących
-rzymskokatolikow

Państwo Liczba ludności Odsetek %
niewierzących
w populacji
Liczba niewierzących
(minimum - maksimum
       w tyś. obywateli
           Ilość %
rzymsko-katolików
w grupie wierzących
Religia dominująca
Polska 38.126.000 8-10 3.051-3.813 90,7 rzymsko-katolicyzm
Szwecja 8.986.000 46-85 4.133 - 7.638  1,7 luteranie (88,9%)
Dania 5.414.000 43-80 2.328 - 4.331  1,8 luteranie (91%)
Wietnam 83.120.000 80-85 66.496 - 70.652  8,0 buddyści (68%)
Norwegia  4.575.000 31-72  1.418 - 3.294  1-1,2 luteranie (79%)
Japonia 127.333.000 64-65% 81.493-82.766 0,2-0,3 i 0,5 protest. szintoizm (85%)
Francja 60.424.000 43-54% 25.982-32.629 11 ateizm+protestanci
Niemcy 82.425.000 41-49% 33.794-40.388 12 protestanci+ateizm
Czechy 10.246.100 54-61% 5.329-6.250 21 protestanci
Rosja 143.782.000 24-48% 34.508-69.015  0 prawosławie
Finlandia 5.215.000 28-60% 1.460 -3.129  0,4 luteranie
Węgry 10.032.000 32-46% 3.210 -4.615 54 (42)* katolicyzm
Anglia 60.271.000 31-44% 18.684-26.519  5-5,7 anglikanizm
Holandia 16.318.000 39-44% 6.364-7.180 19 ateizm+protestanci
Belgia 10.348.000 42-43% 4.346-4.450 72 katolicyzm
Włochy 58.057.000 6-15% 3.483-8.709 89 rzymsko-katolicyzm
Hiszpania 40.281.000 15-24% 6.042-9.667 78 rzymsko-katolicyzm
Szwajcaria 7.451.000 17-27% 1.267-2.012 39,8 protestantyzm
Chiny 1.298.848.000 8-14% ( ? ) 103.908-181.839 0,1-03 ateizm+buddyzm
Grecja 10.648.000 16% 1.704 1,4 prawosławie
Bułgaria 7.518.000 34-40% 2.556-3.007 0,4 prawosławie
USA 293.028.000 3-9% 8.791-26.823 31 protestantyzm

Źródło: Phil Zuckerman, - The Cambridge Companion to Atheism,
 
  · Na świecie jest obecnie 800-1250 milionów niewierzących.