Syrycjusz (ur. ? – zm. 26 listopada 399). Rzymianin, papież, święty Kościoła katolickiego, syn mieszczanina Tyburcjusza.
Syrycjusz za pontyfikatu Liberiusza był lektorem a potem diakonem. Został wybrany jednomyślnie i zatwierdzony przez cesarza Walentyniana II (375 – 392) na papieża. Syrycjusz został wybrany mimo kontrkandydatury Hieronima i powtórnie ubiegającego się o tę godność antypapieża Ursyna. Był raczej przeciwieństwem swego poprzednika Damazego mimo, że przecież wcześniej był jego współpracownikiem. Daleki był od jego liberalnych poglądów .Tych dotyczących seksu też. Odnowił bowiem dekret zakazujący księżom i diakonom ożenku i zaczął egzekwować przepisy zabraniające kobietom mieszkania na plebaniach. Podczas synodu odbywającego się na przełomie lat 392 i 393 ekskomunikował mediolańskiego mnicha Jowianina, który krytykował post i celibat oraz twierdził, że Maryja straciła dziewictwo rodząc Jezusa. Za podobny pogląd został wyklęty biskup Niszu, którego zdaniem Maryja po urodzeniu Jezusa miała dzieci z Józefem i to nie poprzestała na jednym. Syrycjusz był zdeklarowanym przeciwnikiem seksu niezależnie od konfiguracji - między innymi zalecał księżym małżeństwom wyrzeczenie się wspólnego łoża. Bardzo zdenerwowała go wiadomość, że hiszpańscy księża nic sobie nie robią z zakazów i żyją z kobietami. Jego zdaniem: "kto nie wyrzeka się rozkoszy ciała, nie jest godzien służyć Bogu". Jeśli ktoś zgrzeszył z niewiedzy, może mu to być darowane, lecz nigdy nie otrzyma wyższego stanowiska, gdyż seks skaził go nieodwracalnie. Kiedy przeciwko surowym nazkazom Syrycjusza wystąpił święty Hieronim, papież doprowadził do wygnania go z Rzymu. Popularyzowany przez Syrycjusza surowy, ascetyczny styl życia doprowadził nawet do śmierci jednej z rzymskich matron.
Syrycjusz pisał listy wzorowane na rozporządzeniach cesarskich, pisane w formie dekretów. Listy papieskie zawierały polecenia i zakazy bez ich uzasadnienia.
Papież Syrycjusz nakazywał dokonanie konsekracji biskupa w obecności większej liczby biskupów, a nie tylko jednego konsekratora.
Syrycjusz stworzył zalążek wikariatu papieskiego w Salonikach. Pontyfikat Syrycjusza zakłóciła herezja pryscylianów, odrzucająca dziewictwo Najświętszej Maryi Panny. W 390 r. papież poświęcił w Rzymie bazylikę św. Pawła za Murami. Za pontyfikatu Syrycjusza zmarł św. Marcin z Tours w 397 r.
Syrycjusz zmarł w Rzymie i został pochowany w bazylice S. Silvestro w pobliżu cmentarza św. Priscilli.
Kościół czci Syrycjusza jako świętego w liturgii 26 listopada.
| Pryscylianizm,
etyczno-filozoficzno-religijny ruch chrześcijański ukształtowany
pod wpływem manicheizmu i gnostycyzmu, zainicjowany przez
Pryscyliana (w Hiszpanii około 375 r.). Zwolennicy tej doktryny
uznawali ciało ludzkie za dzieło szatana, z którego to powodu
praktykowali ascezę, negowali realność człowieczeństwa Syna
Bożego. Negowali istnienie Trójcy Świętej, pojęcie to traktując
jako trzy sposoby postrzegania Boga. Dopuszczali osobistą
interpretację Pisma Świętego. Pryscylian, za głoszone poglądy, został stracony w roku 386. Idee głoszone przez Pryscyliana przetrwały długo po jego śmierci. Na soborze w Toledo w 400 r. uznano nawet Pryscyliana za świętego męczennika, jednak obecni tam biskupi zostali wkrótce pozbawieni urzędu i zmuszeni do odwołania decyzji. Pryscylianizm był tematem obrad synodu w Bradzie w 561 r. Jego wyznawcy zostali obłożeni anatemą. |