| Sobór Efeski
Trzeci sobór powszechny, zwołany przez wschodniorzymskiego cesarza Teodozjusza II w 431, w celu zakończenia sporu wywołanego przez Nestoriusza, patriarchę Konstyntynopola, który miał zastrzeżenie co do powszechnie przypisywanego Maryi tytułu "Bogurodzicy" (gr. Theotokos). W wyniku soboru Nestoriusza pozbawiono godności arcybiskupiej i wykluczono ze wspólnoty kapłańskiej. Potępiono też 20 tez jego nauki. Zwolennicy Nestoriusza (w tym spóźniony o kilka dni na sobór patriarcha Antiochii) zwołali wówczas tzw. antysobór (lub mały sobór) i wykluczyli z Kościoła głównego adwersarza Nestoriusza - Cyryla, patriarchę Aleksandrii - i biskupa Efezu. Na koniec zwrócili się do cesarza Teodozjusza z prośbą o rozstrzygnięcie sporu. Ten unieważnił zarówno postanowienia soboru jak i antysoboru i zarządził dalsze obrady. W rezultacie przyjęto obrady antysoboru za nieważne, ale unieważniono też niektóre sformułowania skierowane przeciw Nestoriuszowi. Na koniec Teodozjusz usunął z urzędu zarówno Cyryla, jak i Nestoriusza, z tym że Nestoriusza uwolnił, a Cyryla uwięził. W końcu jednak uwolnił Cyryla, a odwrócił się od Nestoriusza. Patriarcha Antiochii przyjął zasadę wiary w boską naturę Jezusa i uznał Marię za "Bożą Rodzicielkę". Postanowienia soboru zatwierdził papież Sykstus III |