Anaksymander z Miletu
Uczeń Talesa,
który ponowił pytanie Talesa o zasadę świata. By na nie
odpowiedzieć, zapytał: „Czy woda może być zasadą świata?”, a
następnie: „co może być zasadą jako zasadą?”
Arystotelesowska rekonstrukcja rozumowania Anaksymandra:
„Wszystko, albo jest zasadą, albo pochodzi od
zasady.”
„Co nie
może pochodzić od zasady?” – „Tylko bezkres (nieskończoność),
gdyż jeśli by miał zasadę, byłby przez nią ograniczany, a więc
nie byłby bezkresem. Zatem bezkres jest zasadą wszechświata.”
Świat według Anaksymandra wyłonił się poprzez
wydzielanie przeciwieństw (ciepło – zimno), a następnie stanów
skupienia. Ziemia jako najcięższa skupiła się pośrodku, a wokół
niej coraz lżejsze i coraz gorętsze żywioły. Część wody
wyparowała, stąd mamy lądy i chmury. Ogień rozerwał się i
utworzył ciała niebieskie.
Uważa się
koncepcję Anaksymandra za pierwszą niemitologiczną koncepcję
wyjaśniającą powstanie i porządek świata. Pokrewieństwo jej do
wyjaśnień mitologicznych jest jednak obecne, np. znaczenie
wyodrębniania i ścierania przeciwieństw koresponduje z licznymi
koncepcjami mitologicznymi objaśniającymi powstanie świata z
antagonizmem rodzących się kolejno bóstw.
Strona główna serwisu
|