Arystoteles  (384 - 322  p.n.e.)

   Arystoteles głosił potrzebę porządkowania świata. Jego prace obejmują szeroki wachlarz tematów – od metafizyki, polityki i etyki, po biologię i astronomię. Był Jednym z największych uczonych starożytności. Był on nie tylko pierwszym, który rozpoczął badania nad logiką formalną, ale także wielkim odkrywcą i filozofem. "Wiele poglądów Arystotelesa - pisze M. H. Hart jest obecnie przestarzałych, ale dużo ważniejsze od wszystkich jego szczegółowych teorii jest racjonalne podejście, które cechowało jego prace. W prace Arystotelesa wpisany jest pogląd, że każdy aspekt życia ludzkiego i funkcjonowania społeczeństwa może być odpowiednim przedmiotem rozważań i analizy, że wszechświat nie jest rządzony przez ślepy przypadek, magię, lub fantazję kapryśnych bóstw i że jego zachowanie jest przedmiotem racjonalnych praw, że warto prowadzić systematyczne dociekania w stosunku do każdej dziedziny przyrody, że przy wyciąganiu wniosków powinniśmy uwzględniać zarówno obserwacje empiryczne, jak i logiczne rozumowanie. Ten zestaw poglądów, stanowiący przeciwieństwo tradycjonalizmu, przesądów i mistycyzm, wywarł głęboko wpływ na zachodnią cywilizację.
 

Według Platona (nauczyciel Arystotelesa) miłość to dążenie duszy do wiecznego posiadania dobra. Pierwszym przedmiotem miłości są dobra realne, dopiero z czasem uświadamiamy sobie, że piękno dusz, jest więcej warte od piękna materialnego. Jeszcze później przychodzi zrozumienie, że jeśli przedmioty są piękne, to dlatego, że mają w sobie piękno, które jest wszystkim im wspólne, i wytwarza się miłość nie do jednego, pięknego przedmiotu, lecz do piękna wszystkich przedmiotów. Sens Platońskiej miłości można zawrzeć w słowach: Poprzez cele realne, względne, można osiągnąć cele idealne, bezwzględne, wieczne.    Arystoteles jakby na przekór swojemu nauczycielowi uważał, że nie ma innego dobra niż realne. Działania natury nie da się zrozumieć poprzez abstrakcyjne myślenie, ale dokładne analizowanie zachodzących w niej zjawisk. Eudajmonizm twierdzi, że dobrem najwyższym nie jest dobro idealne ani zewnętrzne, ani społeczne, ale doskonałość jednostki. Tą doskonałość jednostki Arystoteles widział w działaniu właściwym człowiekowi, czyli zgodnego za rozumem. Tak więc każda czynność ma swoją cnotę; gdy np. człowiek opływa w bogactwa, wtedy cnotą jest hojność, jeśli się czegoś obawia – męstwo, itd. Hojność jest trafnym równoważnikiem pomiędzy rozrzutnością, a skąpstwem, męstwo natomiast, pomiędzy tchórzostwem, a zuchwalstwem. W każdej dziedzinie życia można i powinno się znaleźć taki odpowiedni „środek”. Arystoteles urodził się w Stagirze w Macedonii. Jego ojciec był bardzo znanym i cenionym lekarzem. To on najprawdopodobniej wysłał swojego siedemnastoletniego syna do Aten, gdzie miał rozpocząć naukę w Akademii Platońskiej, gdzie poprzebywał przez następne dwadzieścia lat. Jego zadania oscylowały zarówno wokół filozofii, jak i przyrody oraz medycyny. Po śmierci swojego nauczyciela Platona, Arystoteles powrócił do Macedonii, gdzie wkrótce został opiekunem macedońskiego księcia Aleksandra.

Głowa Arystotelesa - rzeźba Lizypa obecnie znajdująca się w Luwrze

Po jego koronacji, w roku 335 przed naszą erą, Arystoteles po raz kolejny udał się do Aten, gdzie w Likejonie założył własna szkołę. W Atenach pozostawał przez okres dwunastu najbliższych lat. Warto dodać, że jego badania w tym okresie czasu finansował, słynny już, ze względu na swoje podboje, Aleksander Macedoński.

      Nie oznaczało to jednak, że Arystoteles miał podobne, jak jego uczeń poglądy polityczne. Wręcz przeciwnie, zwolennik demokracji i wolności, był wrogiem prowadzonej przez Aleksandra polityki podbojów i przemocy. Wiele wskazuje też na to, że Aleksander, któremu nie podobała się głośno wypowiadana przez Mistrza krytyka władzy, pragnął zgładzić Arystotelesa. Przeszkodzić mu w tym miała popularność, jaką się cieszył twórca Likejonu.
    Po śmierci Aleksandra, gdy władzę w Atenach przejęło stronnictwo anty macedońskie, Arystoteles - ze względu na swoje kontakty z królem, został wykluczony z życia publicznego, a następnie oskarżony o bezbożność. Na wieść o tym, mając zapewne w pamięci Sokratesa, uciekł z miasta. Zmarł na emigracji w kilka miesięcy po tym wydarzeniu, w roku 322 przed naszą erą.

                                                                                                           
                                                                                                 Strona główna serwisu